KRRiTV

Art. 213 Konstytucji wskazuje cel powołania KRRiTV, określając, że stoi ona na straży wolności słowa, prawa do informacji i interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Rada powinna w swojej działalności czuwać nad przestrzeganiem praw i wolności jednostki, mających podstawowe znaczenie w sferze masowego komunikowania się, a mianowicie wolności  słowa i prawa do informacji, umożliwiających każdemu przekazywanie pochodzących od niego informacji prawo swobodnego wyboru ich źródła i gwarantujących ich kształtowanie w drodze procesu społecznego, chronionego przed ograniczeniami jego pluralizmu ze względów politycznych, kulturalnych. Publiczna radiofonia i telewizja działa w formie jednoosobowych spółek akcyjnych Skarbu Państwa. Na szczeblu ogólnokrajowym działają dwie spółki: Telewizja Polska S.A. i Polskie Radio S.A. Istotą funkcjonowania radiofonii i telewizji - zarówno publicznej, jak i prywatnej - jest niezależność programowa.
Obowiązki negatywne polegają na wprowadzeniu zakazu rozpowszechniania pewnych treści.
Obowiązki pozytywne nakładają na audycje wymóg poszanowania uczuć religijnych odbiorców. Programy publicznej radiofonii i telewizji powinny: rzetelnie ukazywać całą różnorodność wydarzeń w kraju i za granicą, sprzyjać swobodnemu kształtowaniu się poglądów obywateli oraz formowaniu się opinii publicznej, umożliwiać obywatelom i ich organizacjom uczestniczenie w życiu publicznym, respektować chrześcijański system wartości, za podstawę przyjmując uniwersalne zasady etyki, służyć umocnieniu rodziny, służyć kształtowaniu postaw prozdrowotnych, zwalczaniu patologii społecznych, uwzględniać potrzeby mniejszości narodowych i grup etnicznych.

RZECZNIK PRAW DZIECKA

Ustawa 6.01.2000 powołuje go Sejm RP za zgodą Senatu. Z wnioskiem o powołanie może wystąpić: marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, grupa co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów. Kadencja 5 lat, liczy się od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem, ta sama osoba nie może być przez dwie kadencje. RPD jest niezależny oddzielony od organów admin. sądownictwa. Podlega sejmowi odpowiada przed nim na zasadach określonych w ustawie. RPD nie można bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnąć do odpowiedzialności karnej ani pozbawić wolności. Nie może on być zatrzymany ani aresztowany z wyjątkiem ujęcia na gorącym uczynku, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Rzecznik nie może zajmować innego stanowiska ani wykonywać innych zajęć zawodowych a także nie może prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z obowiązkami i godnością urzędu. Przed upływem kadencji może za zgodą Senatu odwołać Rzecznika, jeżeli zrzekł się sprawowania urzędu, stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby lub utraty sił albo sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu. Rzecznik raz do roku przedstawia sejmowi i senatowi informację o swojej działalności oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. Informacja Rzecznika jest podawana do wiadomości publicznej. 
KOMPETENCJE RPD  Rzecznik ma gwarantować przestrzeganie praw dziecka określonych w Konstytucji RP, Konwencji o prawach dziecka i w innych przepisach prawnych. Działania RPD nie mogą naruszać zasady odpowiedzialności rodziców za wychowanie dziecka oraz ich praw i obowiązków. RPD podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości. Wykonując swoje zadania kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina. Zgodnie z art. 2 ustawy w dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności, co oznacza włączenie do kompetencji RPD także ochronę dziecka w okresie prenatalnym. RPD w swych działaniach zwraca szczególną uwagę na przestrzeganie prawa do życia, prawa do ochrony zdrowia, prawa do wychowania w rodzinie, prawa do godziwych warunków socjalnych oraz prawa do nauki. Podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.   KATALOG DZIAŁAŃ  Jest bardzo ograniczony. Może on zwracać się do organów władzy publicznej, organizacji i instytucji o złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji a także o udostępnienie akt i dokumentów oraz zawracać się do właściwych organów w tym RPO, organizacji lub instytucji o podjęcie działań z zakresu ich kompetencji. Samodzielnie nie może podejmować takich działań ani nie może zobowiązać organów, organizacji lub instytucji do jakichkolwiek działań. RPD przedstawia właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony praw i dobra dziecka oraz usprawnienia trybu załatwiania spraw w tym zakresie. Może on również występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych. Organy, instytucje i organizacje do których RPD zwrócił się z wnioskami są obowiązane odpowiedzieć w terminie 30 dni od daty ich otrzymania,
BIURO RPD  RPD wykonuje swoje kompetencje przy pomocy Biura RPD, którego organizację określa statut, który nadaje Marszałek sejmu. Wydatki związane z funkcjonowaniem Rzecznika i pokrywane z budżetu państwa.

GENERALNY INSPEKTOR DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR DANYCH OSOBOWYCH jako gwarant ochrony dóbr osobistych obywatela.
Inspektor jest organem kontroli przestrzegania prawa w zakresie ochrony danych osobowych. Kompetencje i zadania Inspektora reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Inspektora powołuje i odwołuje Sejm za zgodą Senatu na 4-letnią kadencję. Inspektorowi przysługuje przywilej nietykalności i immunitet formalny, czyli bez uprzedniej zgody Sejmu nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Do zadań należy: kontrola zgodności przetwarzania danych z przepisami o ochronie danych osobowych, wydawanie decyzji administracyjnych i rozpatrywanie skarg w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych, prowadzenie rejestru zbiorów danych oraz udzielanie informacji o zarejestrowanych zbiorach, opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń w zakresie danych osobowych, inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych, uczestniczenie w pracach międzynarodowych organizacji zajmujących się ta problematyką. Inspektor w razie stwierdzenia naruszenia przepisów z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej nakazuje administratorowi danych , w drodze decyzji administracyjnej, przywrócenie stanu zgodnego z prawem: usunięcie uchybień, uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udostępnienie lub nieudostępnienie danych osobowych, wstrzymanie przekazywania danych za granicę, zastosowanie dodatkowych środków zabezpieczających dane osobowe, zabezpieczanie danych lub przekazanie ich innym podmiotom, usunięcie danych osobowych. W razie stwierdzenia przez Inspektora, że działanie osoby będącej administratorem danych wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w ustawie, Inspektor kieruje do organu powołanego do ścigania przestępstw zawiadomienie o popełnienie przestępstwa, dołączając dowody

Żandarmeria Wojskowa

Żandarmeria Wojskowa jest właściwa wobec: żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, żołnierzy niebędących w czynnej służbie wojskowej w czasie noszenia przez nich mundurów oraz odznak i oznak wojskowych, pracowników zatrudnionych w jednostkach wojskowych, osób przebywających na terenach lub w obiektach jednostek wojskowych, osób niebędących żołnierzami, jeżeli współdziałają z osobami, o których mowa w pkt 1-5, w popełnieniu czynu zabronionego przez ustawę pod groźbą kary albo też jeżeli dokonują czynów zagrażających dyscyplinie wojskowej albo czynów przeciwko życiu lub zdrowiu żołnierza albo mieniu wojskowemu, żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, jeżeli pozostają w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, o ile umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowi inaczej. Żandarmerię Wojskową tworzą: Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej, terenowe jednostki organizacyjne Żandarmerii Wojskowej, specjalistyczne jednostki organizacyjne Żandarmerii Wojskowej. Terenowymi jednostkami organizacyjnymi Żandarmerii Wojskowej są: oddziały Żandarmerii Wojskowej, wydziały Żandarmerii Wojskowej, placówki Żandarmerii Wojskowej.
Żandarmeria Wojskowa składa się z następujących pionów funkcjonalnych: dochodzeniowo-śledczego, prewencyjnego, administracyjno-logistyczno-technicznego. Żołnierze ŻW mają prawo do legitymowania, przeszukiwania i zatrzymywania.
Zadaniami Żandarmerii Wojskowej są: zapewnianie przestrzegania dyscypliny wojskowej,
ochranianie porządku publicznego na terenach i obiektach jednostek wojskowych oraz w miejscach publicznych, ochranianie życia i zdrowia ludzi oraz mienia wojskowego przed zamachami naruszającymi te dobra, wykrywanie przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych.

Straż Graniczna

Straż Graniczna według dyspozycji ustawy zajmuje się: ochroną granicy państwowej, organizowaniem i dokonywaniem kontroli ruchu granicznego, wydawaniem zezwoleń na przekraczanie granicy, w tym wiz, rozpoznawanie , zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców, zapewnienie porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego. W sprawach ochrony granicy państwowej i kontroli ruchu granicznego jest Komendant Główny Straży Granicznej, podległy Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.   

NIK

Specyfika ustrojowa NIK i jej relacje z Sejmem RP.
Pozycja ustrojowa NIK wynika z określenia jej jako naczelnego organu kontroli państwowej (art. 202  - 207 Konstytucji). Jest konstytucyjnym niesądowym organem ochrony prawnej podlegającym Sejmowi i działającym na zasadzie kolegialności. Izba skupia w swej kompetencji całokształt kontroli państwowej rozumianej jako badanie działalności organów administracji i współdziałających z nimi jednostek, dokonywane przez fachowy organ zewnętrzny, niezależny od rządu, a powiązany bezpośrednio z parlamentem i służący mu swoim zasobem informacji i wiedzą fachową. NIK kontroluje działalność organów administracji rządowej, NBP, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. Może kontrolować organy samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek organizacyjnych, w jakim wykorzystują one majątek i lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się ze zobowiązań finansowych na rzecz państwa. NIK podejmuje kontrole na zlecenie Sejmu lub jego organów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Prezydenta oraz własnej inicjatywy. NIK wykonuje swoje zadania na podstawie okresowych planów pracy, które przedkłada Sejmowi. NIK przedkłada Sejmowi: analizę wykonania budżetu i założeń polityki pieniężnej, opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, informacje o wynikach przeprowadzonych kontroli na zlecenie Sejm, jego organy, Prezydenta, Prezesa Rady Ministrów oraz innych ważniejszych kontroli, wnioski w sprawie rozpatrzenia przez Sejm określonych problemów związanych z działalnością organów wykonujących zadania publiczne, wystąpienia zawierające wynikające z kontroli zarzuty, dotyczące działalności osób wchodzących w skład Rady Ministrów, kierujących urzędami centralnymi, Prezesa  NBP, sprawozdanie ze swojej działalności w roku ubiegłym. Sejm powołuje na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy co najmniej 35 posłów za zgodą Senatu Prezesa NIK bezwzględną większością głosów. Prezes składa przed Sejmem przysięgę. Kadencja trwa 6 lat. Prezes nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez uprzedniej zgody Sejmu. Prezes NIK bierze udział w posiedzeniach Sejmu.
Organizacja wewnętrzna NIK-u.
Funkcję Prezesa pełni osoba powołana na to stanowisko przez Sejm za zgodą Senatu. Prezes jest powoływany na kadencję 6-letnią. Wiceprezesi są powoływani przez Marszałka Sejmu na wniosek Prezesa NIK (art. 21 uNIK). Prezes, wiceprezesi, dyrektor generalny NIK oraz dalszych czternastu członków tworzą Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Członkowie są powoływani przez Marszałka Sejmu na wniosek Prezesa NIK, z tym że siedmiu członków powoływanych jest spośród przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych, siedmiu - spośród wyższych rangą pracowników NIK. Kolegium ma zatem skład mieszany: akademicko-urzędniczy, ale z pewną przewagą tego drugiego elementu, z uwagi na to, że kierownictwo NIK-u też wchodzi w skład Kolegium. Członkowie kolegium są powoływani na okres 3 lat. Kolegium zatwierdza, uchwala lub opiniuje większość istotnych aktów związanych z organizacją i funkcjonowaniem NIK. Aparat urzędniczy Izby zorganizowany jest w departamenty na szczeblu centralnym oraz delegatury na szczeblu terenowym. Urzędnikom wykonującym czynności kontrolne lub nadzorujące przysługuje immunitet, nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności karnej bez zgody Kolegium NIK.
Podmiotowy i przedmiotowy zakres działania NIK-u.
Zakres kontrolnych kompetencji NIK ma w sensie przedmiotowym charakter uniwersalny. Obejmuje całokształt działalności organów kontrolowanych, a w szczególności wykonanie budżetu państwa oraz realizację ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno-administracyjnej. Zakres kontrolnych kompetencji NIK jest różny, jeśli chodzi o podmioty podane kontroli i kryteria wykonywania tej kontroli.
Obejmuje kontrolę działalności organów administracji rządowej, NBP, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
Obejmuje kontrolę działalności organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.
Obejmuje kontrolę działalności innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych, ale tylko w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe bądź komunalne oraz wywiązują się z finansowych zobowiązań wobec państwa i tylko z punktu widzenia legalności i gospodarności. 

Sejmowa Komisja Śledcza.

Komisję powołuje się do zbadania konkretnej sprawy. Do komisji stosuje się przepisy regulaminu Sejmu. Komisję powołuje Sejm w drodze uchwały bezwzględną większością głosów. W skład komisji może wchodzić 11 członków. Skład powinien odzwierciedlać reprezentację w sejmie klubów i kół poselskich mających swoich przedstawicieli w Konwencie Seniorów, odpowiednio do jej liczebności. Uchwała o powołaniu określa zakres jej działalności. Projekt uchwały może być wniesiony przez Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów. Do projektu dołącza się cel i potrzebę powołania komisji.
Poseł nie może wchodzić w skład komisji jeśli: sprawa dotyczy go osobiście, brał lub bierze udział występując w jakiejkolwiek roli procesowej, w sprawie przed organem władzy publicznej, istnieje inna okolicznośc, która mogłaby wzbudzać wątpliwości co do bezstronności w danej sprawie. Pracami komisji kieruje jej prezydium. Każda osoba, wezwana przez komisję ma obowiązek stawić się przed nią i złożyć zeznanie.
Komisja występuje z wstępnym wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed TS. O wystąpieniu z takim wnioskiem komisja postanawia 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy liczby jej członków. Komisja przekazuje Marszałkowi Sejmu sprawozdanie ze swojej działalności. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie i doręczenie posłom sprawozdania