RZECZNIK PRAW DZIECKA

Ustawa 6.01.2000 powołuje go Sejm RP za zgodą Senatu. Z wnioskiem o powołanie może wystąpić: marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, grupa co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów. Kadencja 5 lat, liczy się od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem, ta sama osoba nie może być przez dwie kadencje. RPD jest niezależny oddzielony od organów admin. sądownictwa. Podlega sejmowi odpowiada przed nim na zasadach określonych w ustawie. RPD nie można bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnąć do odpowiedzialności karnej ani pozbawić wolności. Nie może on być zatrzymany ani aresztowany z wyjątkiem ujęcia na gorącym uczynku, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Rzecznik nie może zajmować innego stanowiska ani wykonywać innych zajęć zawodowych a także nie może prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z obowiązkami i godnością urzędu. Przed upływem kadencji może za zgodą Senatu odwołać Rzecznika, jeżeli zrzekł się sprawowania urzędu, stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby lub utraty sił albo sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu. Rzecznik raz do roku przedstawia sejmowi i senatowi informację o swojej działalności oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. Informacja Rzecznika jest podawana do wiadomości publicznej. 
KOMPETENCJE RPD  Rzecznik ma gwarantować przestrzeganie praw dziecka określonych w Konstytucji RP, Konwencji o prawach dziecka i w innych przepisach prawnych. Działania RPD nie mogą naruszać zasady odpowiedzialności rodziców za wychowanie dziecka oraz ich praw i obowiązków. RPD podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości. Wykonując swoje zadania kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina. Zgodnie z art. 2 ustawy w dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności, co oznacza włączenie do kompetencji RPD także ochronę dziecka w okresie prenatalnym. RPD w swych działaniach zwraca szczególną uwagę na przestrzeganie prawa do życia, prawa do ochrony zdrowia, prawa do wychowania w rodzinie, prawa do godziwych warunków socjalnych oraz prawa do nauki. Podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.   KATALOG DZIAŁAŃ  Jest bardzo ograniczony. Może on zwracać się do organów władzy publicznej, organizacji i instytucji o złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji a także o udostępnienie akt i dokumentów oraz zawracać się do właściwych organów w tym RPO, organizacji lub instytucji o podjęcie działań z zakresu ich kompetencji. Samodzielnie nie może podejmować takich działań ani nie może zobowiązać organów, organizacji lub instytucji do jakichkolwiek działań. RPD przedstawia właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony praw i dobra dziecka oraz usprawnienia trybu załatwiania spraw w tym zakresie. Może on również występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych. Organy, instytucje i organizacje do których RPD zwrócił się z wnioskami są obowiązane odpowiedzieć w terminie 30 dni od daty ich otrzymania,
BIURO RPD  RPD wykonuje swoje kompetencje przy pomocy Biura RPD, którego organizację określa statut, który nadaje Marszałek sejmu. Wydatki związane z funkcjonowaniem Rzecznika i pokrywane z budżetu państwa.